HAN DANIŞMANLIK

(AB) 2019/1009 Sayılı Gübre Ürünleri Tüzüğü

(AB) 2019/1009 Sayılı Yönetmelik, Avrupa Birliği'nde (AB) tarımda kullanılan gübreleme ürünlerinin piyasaya sürülmesine ilişkin kuralları belirlemektedir. Bu yönetmelik, tarım sektöründe kullanılan gübreleme ürünlerinin güvenliğini, kalitesini ve çevreye uyumunu artırmayı hedeflemektedir. Yeni düzenleme, daha önce yürürlükte olan (AT) 2003/2003 sayılı Gübre Yönetmeliği'ni yürürlükten kaldırarak daha kapsamlı ve sürdürülebilir bir çerçeve sunmaktadır. Aynı zamanda, (AT) 1069/2009 ve (AT) 1107/2009 sayılı düzenlemelerde güncellemeler yapılmasını sağlamaktadır.

Tarımda kullanılan gübreleme ürünleri, bitki büyümesini desteklemek ve mahsul verimliliğini artırmak amacıyla kritik bir rol oynamaktadır. Ancak dünya nüfusunun hızla artmasıyla birlikte gübre kullanımına ilişkin çevresel, ekonomik ve sağlık temelli sorunlar da artış göstermektedir. Bu bağlamda, (AB) 2019/1009 sayılı yönetmelik, gübreleme ürünlerinin sürdürülebilirliğini artırmak ve bu ürünlerin geri dönüştürülmüş veya organik içerikli malzemelerle üretilmesini teşvik etmeyi amaçlamaktadır.

(AB) 2019/1009 Sayılı Yönetmeliğin Hedefleri

Yönetmeliğin temel hedefleri şu şekilde özetlenebilir:

Organik ve organo-mineral gübreler, bitki biyouyarıcılar, inhibitörler ve diğer gübreleme ürünleri için AB genelinde ortak bir pazar oluşturmak.
Geri dönüştürülmüş veya organik malzemelerden üretilen gübreleme ürünlerinin kullanımını teşvik etmek.
Gübreleme ürünlerinde kalite, güvenlik ve etiketleme gerekliliklerini uyumlu hale getirmek.
Gübre ürünlerinde kirletici maddeler için sınır değerler belirleyerek toprak korumasını ve çevre güvenliğini artırmak.
AB’nin döngüsel ekonomi hedefleri doğrultusunda, atık yönetimini ekonomik fırsatlara dönüştürmek ve sürdürülebilir bir tarım anlayışını desteklemek.

Yönetmeliğin Uygulama Süreci

(AB) 2019/1009 sayılı yönetmelik, 5 Haziran 2019 tarihinde kabul edilmiştir. Ancak yönetmelik, 16 Temmuz 2022'de yürürlüğe girerek uygulanmaya başlanmıştır. Bu süre zarfında eski düzenlemeler geçerliliğini korumuş ve üreticilere yeni kurallara uyum sağlamaları için yeterli süre tanınmıştır.

Yönetmelik, üreticilere, gübreleme ürünlerine CE işareti koyma veya ulusal düzenlemelere uygun ürün sunma esnekliği tanımaktadır. Bu bağlamda, CE işareti, gübreleme ürünlerinin AB genelinde serbest dolaşımını sağlamakta ve ürünlerin uluslararası pazarda rekabet avantajı kazanmasını mümkün kılmaktadır.

(AB) 2019/1009 Sayılı Tarım Gübreleri Yönetmeliğinin Kapsamı

Yönetmelik, gübreleme ürünlerini yedi farklı Ürün Fonksiyon Kategorisi (PFC) altında toplamaktadır. Bu kategoriler şunlardır:

Gübre
Organik gübre
Organo-mineral gübre
Kireçleme malzemesi
Toprak ıslah edici maddeler
Yetiştirme ortamı (besiyeri)
Bitki biyouyarıcılar
İnhibitörler
Gübreleme ürünü karışımları

Gübreleme ürünleri, yalnızca yönetmelikte tanımlanan bir veya daha fazla Bileşen Malzeme Kategorisi (CMC) kapsamında belirtilen gereklilikleri karşılayan bileşen malzemelerinden oluşabilir. Yönetmelikte yer alan CMC kategorileri şu şekildedir:

İşlenmemiş hammaddeler
Bitkisel malzemeler ve bitki özleri
Kompostlar
Taze mahsul sindirim ürünleri
Çürütücü olmayan sindirim ürünleri
Gıda endüstrisi yan ürünleri
Mikroorganizmalar
Besin polimerleri
Termal oksidasyon ve türev malzemeler

Ayrıca, yönetmelikte yeni malzemeler ve kullanım koşulları için üç ilave CMC kamuoyunun görüşüne sunulmuştur:

Çökeltilmiş fosfat tuzları ve türevleri
Termal oksidasyon malzemeleri ve türevleri
Piroloz ve gazlaştırma malzemeleri

Gübreleme Ürünlerinde Etiketleme ve Güvenlik

Yönetmelik, gübreleme ürünleri için daha ayrıntılı etiketleme gereklilikleri getirmiştir. Etiketlerde, ürünün kullanım talimatları, içerikleri, güvenlik bilgileri ve çevresel etkileri hakkında detaylı bilgiler yer almalıdır. Ayrıca, kirletici maddeler için belirlenen sınır değerler, ürünlerin çevreye zarar vermesini engellemeyi ve toprak sağlığını korumayı hedeflemektedir.

Bu düzenlemeler, çiftçilere ve diğer kullanıcı gruplarına daha şeffaf bir bilgi akışı sağlamakta ve ürünlerin güvenli bir şekilde kullanılmasını mümkün kılmaktadır.

(AB) 2019/1009 Sayılı Yönetmeliğin Faydaları

Yönetmeliğin uygulanmasıyla elde edilmesi beklenen faydalar şu şekildedir:

AB genelinde gübreleme ürünleri için daha sürdürülebilir bir pazar oluşturulması.
Geri dönüştürülmüş ve organik malzemelerin tarım sektöründe daha yaygın kullanımı.
Tarımda döngüsel ekonomiye katkı sağlanması.
Çevre koruma ve toprak sağlığı için yüksek standartların belirlenmesi.
Üreticilere, ulusal ve uluslararası düzeyde yeni ticaret fırsatları sunulması.